Individueel en duurzaam
Dat was het motto waaronder de gemeente Hengelo in 1998 een prijsvraag uitschreef onder bouwers en architecten. De opdracht was een huis te ontwerpen dat het predikaat duurzaam verdient, maar zonder enig voorbehoud gebouwd kan worden en dat bovendien geschikt moet zijn voor de Twentse markt. Niet onbelangrijke voorwaarde was ook het richtbedrag dat gegeven was voor de bouwsom die besteed mag worden.
In deze website is het resultaat van die prijsvraag samengevat. Het geeft een handreiking aan iedereen, die op een eenvoudige wijze een duurzame en comfortabele woning wil laten bouwen.
De ontwerpen kunnen exact zoals ze worden gepresenteerd, uitgevoerd worden. U kunt er echter ook voor kiezen om een bepaald ontwerp als basis te nemen en te laten aanpassen aan uw
eigen wensen en behoeften. Het auteursrecht van deze ontwerpen berusten echter bij de architect en/of aannemer. (ontwerpen: P van Gerwen en Ingeborg Kleijnjan)
eigen wensen en behoeften. Het auteursrecht van deze ontwerpen berusten echter bij de architect en/of aannemer. (ontwerpen: P van Gerwen en Ingeborg Kleijnjan)
Het Broek
Hengelo’s nieuwe woonwijk Slangenbeek is bijna gereed. In 2000 begint de bouw in de buurt
Het Broek, die deel uitmaakt van deze nieuwe wijk. Daar worden, als het op kwaliteit vanwonen aankomt, dezelfde hoge normen gehanteerd als in de rest van Slangenbeek. Maar in Het Broek gebeurt nog meer. In deze buurt wordt ook aangehaakt bij landelijke ontwikkelingen op hetgebied van duurzaam bouwen. Zo zijn er door de ontwerpers en stedenbouwers meer duurzame voorzieningen ingebouwd dan in de rest van Slangenbeek.
Het gemeentebestuur van Hengelo vond dat echter niet genoeg. Ook de bouwers en dus detoekomstige bewoners, moeten warm gaan lopen voor het idee van duurzaam bouwen.
Daarom werd er een prijsvraag uitgeschreven onder aannemers, architecten en ontwerpers.Zij werden uitgedaagd een duurzame en comfortabele woning te ontwerpen. Geen futuristisch geheel, maar een gewoon degelijk huis. Wel met inachtneming van een aantal ‘spelregels’,die allemaal te maken hebben met respect voor het milieu.
Daarom werd er een prijsvraag uitgeschreven onder aannemers, architecten en ontwerpers.Zij werden uitgedaagd een duurzame en comfortabele woning te ontwerpen. Geen futuristisch geheel, maar een gewoon degelijk huis. Wel met inachtneming van een aantal ‘spelregels’,die allemaal te maken hebben met respect voor het milieu.
Opgave
De opgave voor de deelnemers aan de prijsvraag bestond uit het ontwerpen van eenwoning voor de particuliere bouwer die doorgaans zijn woningontwerp uit een catalogus kiest of genoegen neemt met een zogenaamd kant en klaar ladenplan. Het ontwerp moest zijn afgestemd op devraag vanuit de markt. Het kwaliteitsniveau van Slangenbeek was richtinggevend.
Duurzaambouwen gold als speerpunt voor de ontwerpers, uiteraard naast de vereiste beeldkwaliteit.
De opgave voor de deelnemers aan de prijsvraag bestond uit het ontwerpen van eenwoning voor de particuliere bouwer die doorgaans zijn woningontwerp uit een catalogus kiest of genoegen neemt met een zogenaamd kant en klaar ladenplan. Het ontwerp moest zijn afgestemd op devraag vanuit de markt. Het kwaliteitsniveau van Slangenbeek was richtinggevend.
Duurzaambouwen gold als speerpunt voor de ontwerpers, uiteraard naast de vereiste beeldkwaliteit.
Doelstelling
De prijsvraag is uitgeschreven om een hoog niveau van duurzaamheid en kwaliteit tewaarborgen in Het Broek. De tien woningen die genomineerd zijn, worden vooruitlopend op de bouwstroom in Het Broek gerealiseerd worden. Ze moeten een krachtige stimulans zijn voor een nieuwelichting particuliere opdrachtgevers en vervullen in ieder geval een voorbeeldfunctie.
Opdrachtgevers kunnen straks immers met hun eigen ogen zien hoe duurzaam gebouwde woningen, ookcomfortabel en aantrekkelijk kunnen zijn.
De prijsvraag is uitgeschreven om een hoog niveau van duurzaamheid en kwaliteit tewaarborgen in Het Broek. De tien woningen die genomineerd zijn, worden vooruitlopend op de bouwstroom in Het Broek gerealiseerd worden. Ze moeten een krachtige stimulans zijn voor een nieuwelichting particuliere opdrachtgevers en vervullen in ieder geval een voorbeeldfunctie.
Opdrachtgevers kunnen straks immers met hun eigen ogen zien hoe duurzaam gebouwde woningen, ookcomfortabel en aantrekkelijk kunnen zijn.
Catalogus
Door een onafhankelijke deskundige jury is een selectie van de inzendingen gemaakt, dievoldoen aan de gestelde eisen en van voldoende kwaliteit zijn. Deze selectie is gebundeld tot de catalogus.
Een samenvatting hiervan is op deze website te bekijken. De catalogus is zowel op CD-rom (vanaf april 2000) als op papier verkrijgbaar bij de afdeling Bouwen van de gemeente Hengelo (tel.: 074-245 96 47).
Door een onafhankelijke deskundige jury is een selectie van de inzendingen gemaakt, dievoldoen aan de gestelde eisen en van voldoende kwaliteit zijn. Deze selectie is gebundeld tot de catalogus.
Een samenvatting hiervan is op deze website te bekijken. De catalogus is zowel op CD-rom (vanaf april 2000) als op papier verkrijgbaar bij de afdeling Bouwen van de gemeente Hengelo (tel.: 074-245 96 47).
Informatiehuis
Het winnende ontwerp wordt gebouwd als ‘Informatiehuis’. Tijdens de realisatie van hetBroek fungeert het als een open huis. Iedereen kan er terecht voor ideeën, praktische uitwerkingen, informatie over duurzaam bouwen, duurzaam wonen en dergelijke. Bovendien mag dewinnende ontwerper tien woningen (laten) bouwen in het Broek.
Het winnende ontwerp wordt gebouwd als ‘Informatiehuis’. Tijdens de realisatie van hetBroek fungeert het als een open huis. Iedereen kan er terecht voor ideeën, praktische uitwerkingen, informatie over duurzaam bouwen, duurzaam wonen en dergelijke. Bovendien mag dewinnende ontwerper tien woningen (laten) bouwen in het Broek.
Genomineerden en winnaar
De genomineerde ontwerpen voldeden allen aan de eisen zoals gesteld in hetwedstrijdprogramma.Elk ontwerp toonde één of meer sterke punten. De jury koos de ontwerpen dusdanig dat de
breedte van de mogelijkheden wordt getoond. De inzendingen geven aan dat duurzaam bouwen heelgewoon, maar toch ook zeer bijzonder kan zijn.
Volgens de jury sluiten de genomineerde ontwerpen aan bij de wens van de consument.Zij geven alle een prettig wooncomfort in een mix van duurzaam bouwen, architectuur,
creativiteit en inventiviteit.
De genomineerde ontwerpen voldeden allen aan de eisen zoals gesteld in hetwedstrijdprogramma.Elk ontwerp toonde één of meer sterke punten. De jury koos de ontwerpen dusdanig dat de
breedte van de mogelijkheden wordt getoond. De inzendingen geven aan dat duurzaam bouwen heelgewoon, maar toch ook zeer bijzonder kan zijn.
Volgens de jury sluiten de genomineerde ontwerpen aan bij de wens van de consument.Zij geven alle een prettig wooncomfort in een mix van duurzaam bouwen, architectuur,
creativiteit en inventiviteit.
Winnaar
De eerste prijs werd toegekend aan een ontwerp van Bouwbedrijf Lammersen & zn enArchitectenbureau ir. Peter van Gerwen en ir. Ingeborg Kleijnjan uit Amersfoort.
De eerste prijs werd toegekend aan een ontwerp van Bouwbedrijf Lammersen & zn enArchitectenbureau ir. Peter van Gerwen en ir. Ingeborg Kleijnjan uit Amersfoort.
De reden hiervoor is dat deze inzending, volgens de jury, een volledig en compleet beeldgeeft van de integratie van de toegepaste duurzaam bouwen-maatregelen. Het concept van de wintertuin, met een goede technische toepassing van de serre sprak de jury zeer aan. Het is eenontwerp waaruit blijkt dat duurzaam bouwen niet extreem qua vormgeving hoeft te zijn.
De zeer lage EPc (EnergiePrestatiecoëfficiënt) van 0,87 wordt behaald met eenvoudigemiddelen, zonder extreme installaties. Het mooie en compacte ontwerp sluit goed aan bij de Twentse markt.
De zeer lage EPc (EnergiePrestatiecoëfficiënt) van 0,87 wordt behaald met eenvoudigemiddelen, zonder extreme installaties. Het mooie en compacte ontwerp sluit goed aan bij de Twentse markt.
Publieksprijs
Om de toekomstige bewoners van Het Broek, maar ook anderen, te betrekken bij deprijsvraag is een publieksprijs ingesteld. De winnaar van de publieksprijs kreeg een eervolle vermelding.
Het aantal mensen dat zijn voorkeur opgaf was 515. Droste Vastgoedontwikkeling BV en dearchitect F. van der Werf hebben met het ontwerp ‘De Droste Comfort-woning’ (ID0018) de publieksprijs gewonnen.
Om de toekomstige bewoners van Het Broek, maar ook anderen, te betrekken bij deprijsvraag is een publieksprijs ingesteld. De winnaar van de publieksprijs kreeg een eervolle vermelding.
Het aantal mensen dat zijn voorkeur opgaf was 515. Droste Vastgoedontwikkeling BV en dearchitect F. van der Werf hebben met het ontwerp ‘De Droste Comfort-woning’ (ID0018) de publieksprijs gewonnen.
Energie
Energiebesparende effecten ontstaan al op de tekentafel van de architect. Want bij hetontwerp ontstaan al voorzieningen als een tochtportaal, een afgesloten trap, een gesloten keuken op het noorden de woonkamer op het zuiden, korte geïsoleerde warmwaterleidingen en de bergingals warmtebuffer. Verder bouwkundige voorzieningen zijn het ontbreken van de kruipruimte, een goede gevel- en dakisolatie, het gebruik van HR++glas, goed gedichte naden en kieren.
Energiebesparende effecten ontstaan al op de tekentafel van de architect. Want bij hetontwerp ontstaan al voorzieningen als een tochtportaal, een afgesloten trap, een gesloten keuken op het noorden de woonkamer op het zuiden, korte geïsoleerde warmwaterleidingen en de bergingals warmtebuffer. Verder bouwkundige voorzieningen zijn het ontbreken van de kruipruimte, een goede gevel- en dakisolatie, het gebruik van HR++glas, goed gedichte naden en kieren.
De strategie voor Het Broek is het volgende:
Voorkom onnodig energieverbruikVoorkomen is beter dan genezen. Door te isoleren, naad- en kierafdichting aan te brengen,
de woning te compartimenteren, het geveloppervlak klein te houden, door het gebruik vanwarm water te beperken (spaardouche) en door het toepassen van een basispakket aan isolatie in de schil van de woning wordt eenvoudig voorkomen dat energie verbruikt wordt. Bovendien neemthet wooncomfort toe.
de woning te compartimenteren, het geveloppervlak klein te houden, door het gebruik vanwarm water te beperken (spaardouche) en door het toepassen van een basispakket aan isolatie in de schil van de woning wordt eenvoudig voorkomen dat energie verbruikt wordt. Bovendien neemthet wooncomfort toe.
Gebruik eindeloze bronnen
In de bouw is vooral de zon een bruikbare eindeloze bron. Door de woning zo te ontwerpen,dat optimaal van de zon geprofiteerd wordt, levert dit niet alleen ‘gratis’ energie op maar geeft het ook veel comfort.
In de bouw is vooral de zon een bruikbare eindeloze bron. Door de woning zo te ontwerpen,dat optimaal van de zon geprofiteerd wordt, levert dit niet alleen ‘gratis’ energie op maar geeft het ook veel comfort.
Gebruik de eindige bronnen optimaal
Voor de resterende vraag naar energie is het verstandig om te zorgen voor een hoog gebruiks- rendement. De hoogrendementsketel is dus en goed voorbeeld van verstandig omgaan met eindige bronnen.
Andere voorbeelden zijn het terugwinnen van warmte uit ventilatielucht enhet gebruik van spaarlampen.
Andere voorbeelden zijn het terugwinnen van warmte uit ventilatielucht enhet gebruik van spaarlampen.
Water
Uitgangspunt voor het waterbeleid is het minimaliseren van de vuiluitstoot en het zoveelmogelijk behouden van gebiedseigen water. Hierbij dient in een bebouwd gebied de balans van hemel-, oppervlakte- en grondwater in overeenstemming te zijn met de bestemming van dat gebied.De strategie van Hengelo is minder leidingwater gebruiken en meer te doen met het schone regenwater. Uitgangspunt is dat alleen het verontreinigde afvalwater zal worden afgevoerdvia een riool. De hemelwaterafvoer zal volledig afgekoppeld zijn.
Uitgangspunt voor het waterbeleid is het minimaliseren van de vuiluitstoot en het zoveelmogelijk behouden van gebiedseigen water. Hierbij dient in een bebouwd gebied de balans van hemel-, oppervlakte- en grondwater in overeenstemming te zijn met de bestemming van dat gebied.De strategie van Hengelo is minder leidingwater gebruiken en meer te doen met het schone regenwater. Uitgangspunt is dat alleen het verontreinigde afvalwater zal worden afgevoerdvia een riool. De hemelwaterafvoer zal volledig afgekoppeld zijn.
Voor het relatief schone hemelwater zal een integraal systeem worden toegepast met defuncties zuivering, infiltratie drainage retentie en afvoer. Het systeem kenmerkt zich door wadi’s die volledige in het openbare groen zijn geïntegreerd. De verplichte afkoppeling van hetdakoppervlak geeft mogelijkheden om het vrijkomende hemelwater opnieuw te gebruiken .
Binnen de woning zijn diverse maatregelen voor waterbesparing mogelijk. Denk aan hotfillvoor de (af)-wasmachine, volledige toepassing van waterbesparende voorziening op kranen en toilet.
Ook het toepassen van een regenwateropslagsysteem voor tuin en toilet behoren tot demogelijkheden.
Ook het toepassen van een regenwateropslagsysteem voor tuin en toilet behoren tot demogelijkheden.
Materiaal
Een goede materiaalkeuze draagt bij aan de score op de Dubo-maatlat. Vele opties staanopen.In het algemeen is duurzaam bouwen het voorkomen van veel en onnodig onderhoud ind de toekomst.
Een goede materiaalkeuze draagt bij aan de score op de Dubo-maatlat. Vele opties staanopen.In het algemeen is duurzaam bouwen het voorkomen van veel en onnodig onderhoud ind de toekomst.
Voorbeelden hiervan zijn het toepassen van ruime dakoverstekken. Deze zorgen voorschaduw, bescherming tegen weersinvloeden op het hout, daarmee wordt de levensduur van de verfverlengd.
Daarnaast zorgt het ervoor dat tal van hupmiddelen zoals zonneschermen, blindering enkoeling overbodig worden.
Daarnaast zorgt het ervoor dat tal van hupmiddelen zoals zonneschermen, blindering enkoeling overbodig worden.
Toepassing van hout uit duurzaam beheerde bossen. Het FSC-keurmerk en de StichtingKeurhout zijn keurmerken die garanderen dat het geleverde hout uit een duurzaam beheerd bos komt.
Het kruipruimteloos bouwen is een nieuw fenomeen. Het heeft drie doelen. Ten eerste hetzo min mogelijk beschadigen van de bodem. Ten tweede het verkrijgen van een gesloten grondbalans, d.w.z. dat grond vrijkomend bij de bouw van de woning op de kavel hergebruikt wordt. Tenderde ter voorkoming van natte kruipruimtes. Het resultaat is minder vochtproblemen en enige energiebesparing.
Groen
Groen om de woning is een schakel in de ecologische verbindingen. Teneinde de in hetgebied aanwezige planten en dieren te ondersteunen kan een aantal maatregelen wordenoverwogen.
Op de eerste plaats is het planten van heggen en bomen een middel om een verbinding totstand te brengen tussen twee belangrijke ecologische verbindingszones. Op de tweede plaats kan worden gewerkt aan het tegengaan van te veel schuttingen, waardoor kleine dieren die zich over degrond bewegen zich kunnen verplaatsen. Er kunnen verblijfsplekken worden gecreëerd. Dit kan variëren van een nestkastje tot en met een houtwal. Ten slotte kan door het aanbieden vanheemplanten en stukjes ruige/wilde begroeiing een bijdrage aan de ecologie worden geleverd.
Groen om de woning is een schakel in de ecologische verbindingen. Teneinde de in hetgebied aanwezige planten en dieren te ondersteunen kan een aantal maatregelen wordenoverwogen.
Op de eerste plaats is het planten van heggen en bomen een middel om een verbinding totstand te brengen tussen twee belangrijke ecologische verbindingszones. Op de tweede plaats kan worden gewerkt aan het tegengaan van te veel schuttingen, waardoor kleine dieren die zich over degrond bewegen zich kunnen verplaatsen. Er kunnen verblijfsplekken worden gecreëerd. Dit kan variëren van een nestkastje tot en met een houtwal. Ten slotte kan door het aanbieden vanheemplanten en stukjes ruige/wilde begroeiing een bijdrage aan de ecologie worden geleverd.
Tuinaanleg kan een aanmerkelijk bijdrage leveren aan de natuurwaarden in dewoonomgeving.Bijvoorbeeld het planten van heesters of beukenhagen als erfafscheiding geeft vogels en bodemdieren meer kans op voedsel en schuilplaatsen. Heembeplanting en groene bekleding in deopenbare ruimten geven flora en fauna in woonbuurten extra impulsen. De aanleg van wadi's is ook een bijdrage door introductie van natte plekken. Op woningniveau kan ook wordengedacht aan nestkasten, zwaluwpannen en vijveroevers.
Politiekeurmerk Veilig WonenHet politiekeurmerk Veilig Wonen is een keurmerk voor de omgeving en woningen en wordtafgegeven voor woningen en wijken die voldoen aan een voorgeschreven pakket van eisenvoor sociale veiligheid, inbraak- en brandpreventie. Doel van het keurmerk is om door eenzorgvuldig ontwerp en beheer van de gebouwde omgeving de veiligheid te verbeteren en gevoelensvan onveiligheid te verminderen. Daarbij gaat het om het voorkomen van allerlei soorten vanoverlast en delicten, zoals woninginbraken,
diefstal van en uit auto’s, fietsendiefstal, vandalisme, etc.
diefstal van en uit auto’s, fietsendiefstal, vandalisme, etc.
Bij een woning aangepast aan de eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen neemt de kans op een geslaagde inbraak af met ongeveer 80%. Veel verzekeraars geven u daarom ook korting op de premie van uw inboedelverzekering.
Meer informatie
Dit is slechts een beknopt overzicht van de maatregelen en mogelijkheden.
Meer informatie is verkrijgbaar bij de gemeente Hengelo afdeling Bouwen telefoon 074-2459647.
Dit is slechts een beknopt overzicht van de maatregelen en mogelijkheden.
Meer informatie is verkrijgbaar bij de gemeente Hengelo afdeling Bouwen telefoon 074-2459647.
Het Tuinhuis (1e prijs):
Het Vier Seizoenenhuis:
afval sortereerkast
